Türküler Ve Kadınlarımız 2

Geleneksel yapı ile ilgili sohbete ben de bu yıl Temmuz ayında, Sivas, Doğanşar'da çektiğim, bu resimlerle katkıda bulunmak istedim. Kıyafetlerdeki değişimi dikkatlerinize sunmak isterim. Bazı hanımlar tarih sayfaklarından çıkmış gibi. Bu eski kıyafetler Halen yörede oldukça yaygın. Ancak artık sadece törensel bir kıyafet. Bu kıyafeti günlük hayatta giyen hanım sayısı parmakla sayılacak kadar az. Kıyafetlerdeki değişim, davranışlarda da yoğun biçimde yaşanıyor. Bazı hanımlar artık böyle umumi yerlere çıkmaz iken bazıları kıyafetlerindeki değişime rağmen, bu etkinliğe aktif olarak ya da izleyici olarak, halen katııyor. Eskiden oyunlar karışık oynanırken, şimdi cinslere göre ayrışma görülüyor. Bazı sıralarda halen karışık yapnın izleri var. Bu oyunlar gün boyu devam etti. Eskiden sofralar da ortak iken şimdi ayrışma bu alanda da oldukça yaygın. Yücel Özlem Elinize saglik. bu guzel fotograflar bir dugunde cekilmis olsa gerek. Giysiler okuma kitaplarindan aklimda kalmis bir siiri hatirlatti. Su anda dusunup arastirmadan siirin butununu ve Yazarini hatirlayamiyorum TAHTACI GUZELLERI Gunesi baltalarin ucunda tasiyarak Burdan daha cok uzak Bir ormana gidiyor tahtaci guzelleri.... Yemyesil ormanlarin Bastaci guzelleri..." Bu siirehangi kusagin okuma kitabinda rastlamistimbilemiyorum. Belki kendi kitabimdi. Belki abilerimin. Okumayi ogrendikten sonra eski evdeki dolaplari karistirip buldugum okuma kitaplariResimli AyCocuk DergileriTasvir-i Efkar Gazete Koleksiyonlari uc kusagi kapsar. Okuma kitaplarinin yeni turkce harfleriyle basili olanlari Bu gun keske simdi elimde olsalardi dedigim adlari GUZEL YAZILAR olan dayilarimin okuma/ edebiyat kitaplariydi. Sonra aramizda 10 yasi askin yil olan abilerimin kitaplariikinci kusakve sonunda 3. kusakbizim kitaplarimizAlfabeokuma kitabiGiderek Nihat Sami Banarli'lar... Ozetle Calikusu'nu hem eski hem yeni yazidan okumak mumkundu. Bu dugun ya da solendeki geleneksel kiyafetli kadinlari hatirlatan yukardaki siirbuyuk ihtimalle benim ilk okul kitaplarimdan birisindeydi. Selamlar. Semra Toprak Semra Hanımteşekkür ederim. Beğenmenize sevindim. Yaklaşıkonbeş yıldır aralıklarla gittiğğim Tozanlı (Doğanşar) yöresinde birçok köyde yaşamgiyim ve davranış biçiminin tahtacı köyleri ile bezerlik gösterdiğini düşünüyordum. Demeksizde de benzer çağrışımlar yaptı. Yücel Özden Sevgili Y.ÖZLEM.. Oguzları Varsak boyunun 300evlik arıklı cemaatının kethudası Sis Dagında Oturan Osmanlı yandaşı Divanogullarına baglı iken.. Kozanoglu obası şefi Yusuf .. töreyi bozmasını bahane ederek Divanogulunu ortadan kaldırır.. Sis dagının adı degişir.... "Kozan" dagı olmuştur artık.. Maraş Elbistan (alevi) türkmen toplulukları Kozanogluna destek verirler. Kozanoglu bölgenin tam hakimi olur.. Makkeme kurdurmaz hutbe okutmaz.. Osmanlı mültezimlerini oymaklarına katmaz.. baglaşık türkmen seyyar birlikleri.. Osmanlı kuvvetlerini ve Mısırdan yardıma gelen İbrahim Paşa kuvvetlerini ezer geçer.. Kozanoglunun derebey olarak namı alır yürür.. türküler yakılır..Kozanogluna.. Kozanoglu ermeni sarraflarını çokurovaya getirtir.. Bölgede kapalı ticaret başlatılır.. Bu günki Kadirli şehrini kurar.. Osmanlının .. "Fırka-i İslahiye" adıyla kurdugu silahlı birlikler.. Halep türkmenlerinden Bayat boyundan.. Reyhanlı obası etrafında toplanan hükümete yardımcı türkmen silahlı birliklerinin yardımıyla..1865-66 yıllarında uzun ugraşlardan sonra.. Kozanoglu yenilir ve yakalanır.. Reyhanlı obası ödüllendirilir.. Bu oba amik ovasında kışlagında yerleşige geçer.. kurdukları şekrin adıda obalarının adı olan Reyhanlıdır.. Osmanlı kendisine büyük yardımları olan .. Reyhanlı Obası şefi Mursaloglu Mustafa'yı Paşa yapar.. Bu aile hala çok büyük ailedir.. Hatayın enbüyük toprak sahibi bu türkmen ailşesidir.. Hatay'ın (ilk ve son) Cumhurbaşkanı mursalogullarından çıkmştır.. şimdilerde İsranbul'da yaşarlar.. Sadece aile mezarlerı Reyhanlı'dadır.. İstanbulda vefat eden bir mursaloglunun cenazesi mutlaka Reyhanlıya götürülür.. Çukurova bölgesi 200 yıl boş kaldıktan sonra ekime açılır.. Selçuklular Döneminde Elbistan Maraş ormanlarında yaşayan.. Agaçeri türkmenleri. (Alevi).. Osmanlıya boyun egmezler.. Dadaloglunun avşarları ile birlikte Daglara ve ormanlara sıgınırlar.. hayatlarını ormancılık yaparak kazanmaya çalışırlar... bunlara bu yüzde.. "Tahtacı" adı verilir..buralardan kovulur.. Obalar oymaklar büyük panik içinde birbirini iterek kaçmaya başlar.. MaraşAdanaİçel.. Antalya.. Mugla.. Denizli İsparta.. Burdur Balıkesir Aydın yörelerinin ormanlarında yaşama devam ederler.. bu kaçakların.. hayvancılıgı bırakmayan ve genellikle sunnileşmişlere "yörük".. küçük tarıma geçenlerede "manav" derler.. özellikle tahtacılar..hiçbir şekilde kurulu düzenle ve osmanlı ile uzlaşmaya yanaşmaz.. tahyacıların en kalabalık boyu olan Çaylak boyu.. osmanlının tanzimatla birlikte başlattıgı yeni asker alma sistemini reddederler.. İran pasaportu yahut "kipti" tezkeresi alıp osmanlıya asker veremekten kurtulurlar.. Taki Atatürke kadar.. Bugün hala manavgat side.. antalya.. kemer.. korkutelinde tahta işleryahtacılar yapar.. sabah dagdan sideye gelir.. türistik motelin ahşap işlerini yaparlar akşam daglarına dönerler.. sırtlarında çiçekli işlikleri yanlarında çırakolarak koşturdukları kendi çocukları ile çok ciddi çalışırlar.. çalışırken..etrafla hiç konuşmazlar.. ikram ve bahşiş kabul etmezler.. veresiyeleri yoktur.. fiatları fikstir.. asla fazla yada eksik istemezler.. Çok fakirdirler.. patrondan diger yörelerden gelmiş işçiler gibi zırt pırt yemek yada koka kola talep etmezler .. çok onurlu ve dürüstürler.. akşam olunca o günki hakkettikleri paralarını nakit ve peşin almadan.. asla gitmezler.. torbalarındaki aletler ilkeldir ama bu aletlerle harikalar yaratırlar.. Asabiyet (klan dayanışması) hala çok güçlüdür.. evde tüm kararları evin kadını verir.. tahtacıdan kız istersen.. anasından isteyeyeceksin.. babası bu konuda fikir bile beyan edemez.. eger tahtacı kadını "ı ıhh" derse obanın liderinin yada dedesinin lafı bile kar etmez asla zorlayamasın tahtacı anneyi.. o kadın tüzlerce yıllık gelenegine göre sorumluluk almış bu nedenle kararlarında özel duygularının yeri yoktur.. bir assubay... çevrede ne kadar saygın yahtacı liderleri varsa toplayıp kızın annesine kız istemeye gitmiş.. sevdigi tahtacı kızının annesini hiçbir şekilde ikna edememiş.. ama anne güzel ve akıllı konuşmasıyla assubay kardeşimizi neden bu işin olmayacagı konusunda ikna etmiştir Kadınla erkek mutlaka aynı mekanda birlikte ibadet ederler.. birlikte ayine katılırlar.. yani dedekorkuttaki bamsı beyrek'in nişanlı banıçiçek gelenegi (Banıçiçek bamsı beyrek ile ok yarıştırır.. güreş tutar..)torosların ücra köşelerindeki tahtacı kadınları arasında hala sürmektedir.. Bitlisin türkmenlerden temizlenerek irandan getirilen kürd aşiretlerine teslim edilmesinden sonra.. buranın hakimi olan reisin.. Karakoyunlu soyundan bir türkmen kızı olan karısı.. at koşturur..ok atar..cirit oynar.. Kocası buna çok kızar.. ve "Biz KürdüzTürkmenlerin bu gelenegi bizim aramızda hoş ve makbul degildir.."der... Türkmen kızı direnir.. Kocası türkmen kızını bir güzel döver.. dişini kırar.. Türkmen kızı kırık dişini.. türkmen beyi kardeşi İskendere (İskender Mirza olabilir) bir mendil içinde gönderir.. İskenderde.. Biz türküz.. bu gelenekte bizim aramızda hoş görülemez.. ....... İskender.. Türkmen kızına yapılan bu hakareti affetmez.. gelir.. Bitlis kürd şefini öldürür.. Kısacası.. Türkmen kadını hayli özgürdür.. Ama yerleşige geçtikçe ikincil durumu giderek agırlaşır.. ( bu öykü..Dogan Avcıoglu'nun araştırmalarından alınmıştır..) Hoşcakalın.. Sevgiler Saygılar ve Selamlar.. Mekan